Oprechte deelneming, lezer,

We hebben kalenderdagen die in het teken van rouw staan. Maar weten we eigenlijk nog wel hoe we met verdriet en afscheid moeten omgaan? 

Onlangs werd een 300 jaar oude boom geveld door een vandaal. De Sycamore Gap Tree bleek voor veel generaties een anker-, licht- of middelpunt. Het zette een golf van woede en verdriet in gang, die tot ver buiten de UK reikte.

Toen in IJsland een gletsjer stierf, werd er door de lokale gemeenschap en internationale wetenschappers een ritueel ontworpen om afscheid te nemen. Wat nieuwe vragen opwierp: als een gletsjer sterft, heeft die dan ook geleefd?

Het zijn signalen die ons aan het denken zetten. In deze Rouweditie delen we hoe rouw in het grotere transitieplaatje past, blijkt een Ingebouwd Einde het ontbrekende puzzelstukje, ontrafelen we klimaatverdriet in haar verschillende gedaantes, en nodigen we je uit om Petromelancholia te bezoeken.

Omdat elk einde een nieuw begin inluidt,

Lien & Jorn ❤️‍🩹

Christiania Figueres en Tom Rivett-Carnac schreven een stuk dat we zelf hadden willen schrijven. Ze beschrijven het belang van hoopvolle, tastbare toekomstbeelden. En ze benadrukken dat we verdriet moeten toelaten en rouw een actieve plaats moeten geven in ons leven.

Angst is slechts één van vele raadgevers. Waar wij het graag hebben over actieve hoop, schuiven zij Koppig Optimisme naar voren. Wie graag de diepte in duikt, heeft onderaan het artikel twee TED-talks en een boek op wacht staan. 

🥲 Vergeet je verdriet niet. Hoe sterk balanceer jij tussen hoop en rouw?

Een Ingebouwd Einde. In het boek Ends bepleit Joe Macleod dat aan de basis van onze polycrisis een verstoorde relatie met eindes ligt. Nu we dromen van het eeuwig leven, weten we niet meer hoe we met de eindigheid moeten omgaan, en nemen we er onze verantwoordelijkheid niet meer voor.

Wat als we in het ontwerpen van producten, diensten, verandertrajecten of organisatiemodellen vaker stilstaan bij 'het einde'? Wat als we een gezond afscheid inbouwen in elke strategie? Kunnen we die transitie dan met minder trauma doormaken? Of de dingen die ons niet meer dienen laten varen?

🪦 Hoe ontwerp je het einde der dingen? Waar kun jij een einde Inbouwen?

We gooien ons verdriet om ons wereldklimaat vaak op één hoop onder de noemer climate grief of eco-anxiety. Maar als je onder het bladerdek kijkt, ontdek je vele verschillende vormen van klimaatverdriet.

Om te bedenken hoe we deze vormen van verdriet kunnen verwerken, moeten we ze eerst kunnen benoemen. In dit BBC-artikel lees je over twee grote klimaatverdrietgroepen. Verdriet om verlies van de omgeving (bereavement-like grief) enerzijds, en verdriet om een levensstijl die vergaat (transitional grief) anderzijds. Je krijgt er ook troostwoorden aangereikt.

💧 Vertel het ons... Heb jij al klimwee, sneeuwangst of terrafurie ervaren?

Je kunt je misschien al iets inbeelden bij het uitzwaaien van je dieselmotor of je allerlaatste runderbiefstuk. Maar zijn we mentaal al in staat om de Fossiele Wereld voorgoed vaarwel te zeggen? De geur van benzine is naast een bron van de klimaatcrisis, ook een bron van nostalgie. 

De tentoonstelling Petromelancholia in Rotterdam, plaatst die ongemakkelijke tegenstelling centraal. De curator omschrijft het als ‘het rouwen om conventionele olieproducten en het genot dat ze ons gaven.’ De werken en installaties met oliedoeken, kleding, plastic, brandstof en cosmetica leggen de erfenis van het olietijdperk bloot en bereiden ons voor op onvoorzien verlies.

🛢️ Ontrafel je samen met ons de vreselijke schoonheid van de olie-industrie? 

Bladeren, paddenstoelen, dieren die een natuurlijke dood sterven... dragen bij aan het cyclische herstel van de aarde. Wat als ook wij de hermetische kelders en kisten zouden openbreken, en we binnen de natuurlijke kringloop mee composteren? Via het veraarden word je een bron van nieuw leven.

🍂 Over jouw lijk? Verken het begin van jouw duurzaam einde.

De tweewekelijkse mail met hoopvolle toekomstperspectieven voor iedereen die werkt aan een duurzame en regeneratieve wereld. Artikels, beelden, boeken, podcasts en meer, zorgvuldig door ons geselecteerd.